Kırık, Çıkık Ve Burkulmalarda İlkyardım
Kırık
Kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar, darbe sonucu ya da kendiliğinden oluşur.
Kırık çeşitleri
- Kapalı kırık: Kemik bütünlüğü bozulmuştur. Ancak deri sağlamdır.
- Açık kırık: Deri bütünlüğü bozulmuştur. Kemik uçları dışarı çıkabilir, beraberinde kanama ve enfeksiyon riski taşırlar.
- Parçalı kırık: Kemik birden fazla yerden kırılmıştır.
Kırık belirtileri
- Bölgenin hareket edilmesi ile artan yoğun ağrı,
- Şekil bozukluğu ( Diğer sağlam organ ile karşılaştırılır ),
- Bölgede ödem ve kanama sonucu morarma,
- İşlev kaybı,
- Hareketlerde kısıtlama,
- Şişlik.
Kırığın yol açabileceği olumsuz durumlar
- Kırık yakınındaki damar, sinir, kaslarda yaralanma ve sıkışma. ( Kırık bölgede nabız alınamaması, soğukluk, solukluk, aşırı hassasiyet )
- Parçalı kırıklarda kanamaya bağlı şok.
- Açık kırıklarda enfeksiyon riski görülebilir.
Kırıklarda ilk yardım
- Yaşamı tehdit eden başka yaralanma varsa ona öncelik verilmelidir.
- Hasta/yaralı hareket ettirilmemelidir.
- Ani hareketlerden kaçınılmalı, kırık yerine konulmaya çalışılmamalıdır.
- Kırık kolda ise; ödem oluşacağından yüzük, saat vb. eşyalar çıkartılmalıdır.
- Kırık olan bölgede hareketi önlemek gerekmektedir.
- Açık kırık varsa; tespitten önce yara üzeri temiz bir bezle kapatılmalıdır.
- Kırık olan bölge, bir üst ve bir alt eklemi de içine alacak şekilde karton, tahta vb. sert cisimle tespit edilmelidir.
- Tespit edilen bölge yukarıda tutularak dinlenmeye alınmalıdır.
- Kırık bölgede sık aralıklarla nabız, derinin rengi kontrol edilmelidir.
- Hasta sıcak tutulmalıdır.
- Tıbbi yardım sağlanmalıdır.
- Kırık olan bölgenin hareket ettirilmesine izin verilmemelidir.
Burkulma:
Eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır
Burkulmada ilk yardım
- Sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklem dolaşımı engellemeyecek şekilde tespit edilir.
- Şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılır.
- Soğuk uygulama yapılır.
- Hareket ettirilmez.
- Uzun süre geçmiyorsa, tıbbi yardım sağlanır.
Çıkık
Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır
Çıkıkta ilk yardım
- Eklem bulunduğu şekilde tespit edilir.
- Çıkık yerine asla oturtulmaya çalışılmaz
- Hasta/yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmez.
- Bölgede; nabız, deri rengi, ısı kontrol edilir.
- Tıbbi yardım sağlanır.